Karta Narodów Zjednoczonych
Dokumenty | 5 sierpnia 2011
Karta Narodów Zjednoczonych (The Charter of the United Nations) to traktat stanowiący podstawę funkcjonowania Organizacji Narodów Zjednoczonych. Podpisało go, 26 czerwca 1945 roku w San Francisco, 50 z 51 państw założycielskich ONZ (Polska, uznawana za 51 członka-założyciela, ratyfikowała Kartę w październiku 1945 roku).
Karta Narodów Zjednoczonych weszła w życie 24 października 1945 roku.
Większość państw na świecie ratyfikowało Kartę (193). Wśród sygnatariuszy nie znalazły się głównie terytoria sporne (między innymi: Tajwan, Cypr Północny, Abchazja) i niewielkie wyspy (Wyspy Cooka). Stolica Apostolska, Palestyna i Zakon Maltański otrzymały natomiast status obserwatora (mogą więc uczestniczyć w spotkaniach Zgromadzenia Ogólnego ONZ i podpisywać rezolucje, ale nie mają prawa głosować nad rezolucjami).
Kraje podpisujące Kartę Narodów Zjednoczonych zobowiązują się do przestrzegania jej postanowień.
Karta Narodów Zjednoczonych obejmuje dziewiętnaście rozdziałów:
- Rozdział I. Cele i zasady
- Rozdział II. Członkostwo
- Rozdział III. Organa
- Rozdział IV. Zgromadzenie Ogólne
- Rozdział V. Rada Bezpieczeństwa
- Rozdział VI. Pokojowe załatwianie sporów
- Rozdział VII. Akcja w razie zagrożenia pokoju, naruszenia pokoju i aktów agresji
- Rozdział VIII. Układy regionalne
- Rozdział IX. Międzynarodowa współpraca gospodarcza i społeczna
- Rozdział X. Rada Gospodarcza i Społeczna
- Rozdział XI. Deklaracja w sprawie obszarów niesamodzielnych
- Rozdział XII. Międzynarodowy system powiernictwa
- Rozdział XIII. Rada Powiernicza
- Rozdział XIV. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
- Rozdział XV. Sekretariat
- Rozdział XVI. Postanowienia różne
- Rozdział XVII. Postanowienia przejściowe w sprawie bezpieczeństwa
- Rozdział XVIII. Poprawki
- Rozdział XIX. Ratyfikacja i podpisanie
Karta Narodów Zjednoczonych określa szczegółowo zasady funkcjonowania oraz cele organów ONZ.
Cele Narodów Zjednoczonych, przedstawione w Karcie Narodów Zjednoczonych:
- utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, zapobieganie zagrożeniom dla pokoju oraz ich usuwanie, tłumienie aktów agresji oraz pokojowe rozwiązywanie sporów – zgodnie z zasadami sprawiedliwości i prawa międzynarodowego,
- dążenie do rozwijania przyjaznych stosunków między narodami, opartych na zasadach równouprawnienia i samoistnienia narodów,
- międzynarodowe współdziałanie w rozwiązywaniu zagadnień gospodarczych, społecznych, kulturalnych i humanitarnych,
- propagowanie poszanowania dla praw człowieka i podstawowych wolności dla wszystkich, niezależnie od rasy, płci, języka czy wyznania.
W Karcie wielokrotnie poruszane są kwestie poszanowania praw człowieka. Prawa człowieka i ich przestrzeganie stanowią fundament istnienia Organizacji Narodów Zjednoczonych.