Mniejszości narodowe w Polsce
Dialog kultur | 4 sierpnia 2010
Na terenie Polski żyją zarówno mniejszości narodowe jak i grupy etniczne. Definicja określa, iż mniejszością narodową można nazwać inną grupę ludzi, która zamieszkuje tereny Rzeczpospolitej od minimum 100 lat. W Polsce wyróżnić można kilka takich grup, należą do nich ludności pochodzenia: białoruskiego, czeskiego, litewskiego, niemieckiego, ormiańskiego, rosyjskiego, słowackiego, ukraińskiego oraz żydowskiego. Natomiast mniejszości etniczne (grupy społeczne, posiadające odrębną kulturę, które nie identyfikują się z żadnym istniejącym państwem) to Karaimowie, Łemkowie, Romowie i Tatarzy. Stanowią one kilka procent całej ludności w Polsce.
Przyczyną migracji ludności do innego państwa są zazwyczaj lepsze warunki zarobkowe, dlatego tendencja to nieustannie ma miejsce. Wyróżnia się mniejszości narodowe zwarte i rozproszone. Pierwszy typ obejmuje duże grupy ludzi, którzy z pokolenia na pokolenie, mieszkają w jednym rejonie, nie tracąc przy tym swojej tożsamości i odrębności kulturowej. Mniejszości rozproszone niejednokrotnie ulegają wpływowi kultury panującej, zdarza się również, że sami decydują się na całkowitą asymilację, odrzucając m.in. własny język, religię i obyczaje, a w zamian przyjmując elementy kultury panującej. Zjawisko to widoczne jest zwłaszcza w bogatych krajach Zachodu.
Najliczniejszą mniejszością narodową w Polce są Niemcy. Źródła nie są zgodne, co do liczby ludności niemieckiej, waha się ona w granicach 500 tys. Później są Białorusini – 250 tys. Zamieszkują oni przede wszystkim wschodnie obszary Polski.. Kolejna grupa to Ukraińcy. Zgodnie z danymi statystycznymi stanowią dużą grupę, w granicach 200-300 tys. ludzi, skupionych na terenach Warmii i Mazur, Pomorza oraz Dolnego Śląska. Następnie – Słowacy, których w Polsce jest ponad 15 tys. Osiedlili się oni w rejonie Spisza i Orawy. Litwini (ponad 10 tys. ludzi) mieszkają w większości na Suwalszczyźnie. Najmniejszą mniejszością narodową są Czesi, około 3 tys. osób. Zamieszkują głównie Lubelszczyznę i rejony Kotliny Kłodzkiej.
Zgodnie z Konstytucją RP osoby należące do mniejszości narodowych i grup etnicznych mają prawo do wolności, zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury, w tym prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej. Poza tym, uchwalono wiele ustaw regulujących potrzeby i funkcjonowanie w polskim społeczeństwie osób z mniejszości narodowych.