Sytuacja uchodźców w Polsce
Dialog kultur | 4 sierpnia 2010
Od 1991 roku, gdy Polska ratyfikowała Konwencję Genewską, cudzoziemcy mogą się ubiegać o status uchodźcy. Z roku na rok możemy zaobserwować ich znaczący wzrost. Obecnie liczba składanych podań wynosi ponad 10 tysięcy rocznie (dane za rok 2009). Polska akceptuje mały odsetek wniosków. Świadczy o tym fakt, że na chwilą obecną w naszym kraju legalnie przybywa jedynie około 5 tysięcy uchodźców.
Aby zgłębić kwestie prawne trzeba w pierwszej kolejności wyjaśnić znaczenie pojęcia uchodźcy. Jest to osoba, która opuściła własne państwo ze względu na prześladowania z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub politycznej lub nie chce korzystać z obrony własnego kraju.
Polska oferuje pięć form ochrony: status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zgodę na pobyt tolerowany, ochronę czasową bądź azyl. Cudzoziemiec ubiegający się o uchodźstwo powinien złożyć wniosek za pośrednictwem komendanta straży granicznej. W piśmie muszą znajdować się dane personalne oraz powód prośby o uchodźstwo. Złożenie powyższego podania, pozwala wkroczyć na teren Polski i przebywać na nim do czasu doręczenia pisma ze stosowną odpowiedzią. Cała procedura jest długotrwała i może trwać nawet do 8 miesięcy. W momencie zagrożenia życia przez groźbę kary śmierci lub tortur w ojczyźnie Polska nie ma możliwości odmowy przyjęcia cudzoziemca.
Najbardziej uprzywilejowane są grupy ze statusem uchodźcy i ochrony uzupełniającej, wchodzą one do indywidualnego programu integracyjnego (IPI), na który składają się świadczenie pieniężne w wysokości od 517 do 1149 zł, ubezpieczenie zdrowotne, bezpłatna nauka języka polskiego oraz specjalistyczna pomoc socjalna. Osoby ze statusem azylu, zgody na tolerowanie i ochroną czasową niestety posiadają ograniczone prawa sprowadzające się do zapewnienia schronienia, pożywienia, ubrania oraz zasiłku celowego. Istotną rolę w pomocy uchodźcom stanowią instytucje pozarządowe wychodzące np. Caritas, PAH, PCK, Fundacja Helsińska.
Polska boryka się z problemami znalezienia odpowiedniej liczby mieszkań dla cudzoziemców, miejscami pracy, oraz długimi procedurami o nadanie statusu uchodźcy. W ostatnich latach zostały podjęte stosowne uchwały mające na celu rozwiązanie dotychczasowych trudności związanych z otrzymaniem pomocy. Dzięki tym działaniom uchodźcy mogą patrzeć optymistycznie w przyszłość związaną z Polską.